Еве како се случи НАЈГОЛЕМИОТ КРИМИНАЛ ВО ИСТОРИЈАТА НА КРИПТОВАЛУТИТЕ
Криптовалутите изминаа долг пат од нивните скромни почетоци. Од јануари 2009 година, кога беше ископан првиот биткоин, изградена е цела индустрија.
Денес функционира како алтернативна финансиска индустрија, со сопствени валути, менувачници, инвестициски фондови и де факто банки.
Впрочем, тоа беше намерата да се ослободат луѓето од контролата на традиционалните комерцијални банки, државата, централните банки и регулативите со нова форма на финансиска сопственост.
Денес, финансискиот сектор е еден од најрегулираните делови на економијата и тоа со добра причина.
Од друга страна, криптовалутите и нивната поврзана индустрија практично немаат регулација, барем не ни приближно колку традиционалниот финансиски сектор.
Приказната за потеклото, растот и падот на берзата за криптовалути FTX ги покажува сите опасности од отсуството на какви било правила во финансиската индустрија, без разлика дали се базира на криптовалути или обични пари (фиат пари).
Тоа е најголемата измама во крипто-индустријата досега, која со својот обем може да ги засрами повеќето измами во историјата што се случија во класичниот финансиски сектор, а во однос на нивото на ароганција и манипулација, веројатно нема рамен.
https://vecer.mk/komentari-i-analizi/godina-koga-se-raspadna-albanija/
Финансиските кризи и измами се тема на многу филмови, од кои најпознати се оние кои се занимаваат со финансиската криза од 2008 година.
Тековните настани околу берзата за криптовалути FTX и нејзиниот извршен директор Сем Банкмен-Фрид нудат одличен материјал за сценарио.
Почеток на падот на крипто-империјата
На 11 ноември, берзата за криптовалути FTX поднесе барање за стечај.
Тоа е резултат на брзиот развој на настаните што започнаа на 2 ноември со објавување на статија на CoinDesk, портал специјализиран за вести за криптовалутите и крипто-пазарот.
Го обвини Сем Банкмен-Фрид, сопственик на берзата за криптовалути FTX и фондот за тргување со криптовалути Alameda Research, дека користел една компанија за фиктивно да надува друга, наведуваат документите достапни на CoinDesk.
Поточно, поголемиот дел од средствата на фондот Аламеда се состои од токен FTT, кој е создаден од берзата за криптовалути FTX.
Имотот на фондот што инвестира во криптовалути е во форма на токен FTT, кој се издава и контролира од берзата за криптовалути FTX, ист сопственик како и фондот.
Се шпекулира дека на CoinDesk горенаведените документи му ги дал Чангпенг Жао, еден од основачите и извршен директор на Binance, најголемата берза за криптовалути во светот.
Ако ова е вистина, а Biance го негираше тоа, тоа би значело дека главната берза за криптовалути во светот се обидела да се ослободи од конкуренцијата.
Поранешните сојузници станаа непријатели
Тоа не би ги изненадило оние кои ги следат настаните во светот на крипто, бидејќи Binance и FTX беа конкуренти.
Нивните основачи, Changpeng Zhao за Binance и Sam Bankman-Fried за FTX, беа некои од лидерите во индустријата и имаа различни идеи за тоа како крипто треба да еволуира.
Жао се залагаше крипто-пазарот да биде нерегулиран, а неговиот Binance е под истрага или целосно забранет во многу земји.
Во САД е под истрага за инсајдерска трговија и пазарна манипулација, а во Обединетото Кралство, Кореја, ЕУ и Јапонија работи без лиценца.
Проблематично е и тоа што компанијата официјално нема седиште.
Самиот Банкмен-Фрид сакаше да биде видлив и притискаше за поголема регулација на криптовалутите и остатокот од криптомаркетот.
Тој беше вториот најголем донатор на Демократската партија на неодамнешните избори во САД, по Џорџ Сорос.
Неодамна беше на насловната страница на магазинот Fortune, кој го нарече „следниот Ворен Бафет“.
Минатата година беше и на насловната страница на најголемиот бизнис магазин во светот Форбс.
Додека Binance се криеше од властите ширум светот, FTX се обидуваше да се вклопи во постојната социјална, економска и политичка рамка.
Crypto Exchange FTX дури се рекламираше на еден од најголемите спортски настани во САД, Super Bowl.
Самиот Банкмен-Фрид беше голем донатор на различни добротворни организации и беше еден од главните донатори на претседателската кампања на Бајден во 2020 година.
Иако во последно време функционираа како ривали, Жао и Сем започнаа како партнери.
Binance беше меѓу првите инвеститори во FTX, кој започна во мај 2019 година.
Кога FTX порасна, Сем Банкмен-Фрид одлучи да го откупи уделот на Binance во FTX.
Нема ништо необично во ваква деловна трансакција, но бидејќи се работи за крипто пазар, дел од 2 милијарди долари за кои беше купен уделот на Binance беа платени во FTT токен.
Тој токен е облик на крипто имот, буквално создаден од FTX.
Како што споменавме порано, ФТТ, исто така, го сочинуваше најголемиот дел од имотот на крипто фондот Аламеда, во сопственост на Сем Банкмен-Фрид.
Со тоа, Жао и Сем се разделија во бизнисот, меѓу другите причини, поради нивните различни визии за развојот на крипто-пазарот.
Најава за спас и откажување
Без разлика дали падот на FTX е планиран или не од Binance, на 6-ти ноември Changpeng Zhao објавува дека Binance ќе ја елиминира својата изложеност на FTX и ќе ги продаде сите FTT токени што ги поседува, во тоа време 23 милиони парчиња во вкупна вредност од 529 милиони долари.
Покрај тоа, Жао ги спореди FTT токените со криптовалутата луна, која изгуби 99 отсто од својата вредност во мај и покрај тоа што беше рекламирана како стабилна криптовалута.
Ова предизвика паника кај корисниците на FTX, кои повлекоа повеќе од 6 милијарди долари средства од берзата.
За тоа време, самиот Банкмен-Фрид одеше низ Вол Стрит, Силиконската долина и постоечките инвеститори во FTX во потрага по пари за да ја спаси својата криптовалута, но без успех.
Сепак, на 8 ноември, Binance потпишува писмо со намери за купување FTX.
Жао објави на Твитер: „Попладнево FTX побара наша помош. Има значителна ликвидносна криза“.
Веќе следниот ден, откако направи „снимка“ на финансиската состојба на FTX, Binance се откажува од намерата да купи FTX.
Компанијата рече дека има намера да ги поддржи клиентите на FTX за да обезбеди ликвидност, но проблемите беа „надвор од нивната контрола или способност да помогнат“.
Во исто време, регулаторното тело во САД започнува истрага за работењето на FTX, особено за односот со „сестринските“ компании Alameda Research и FTX US (американскиот дел од работењето е одвоен во посебна компанија).
Кризата се прошири на остатокот од крипто-пазарот, при што крипто берзата Crypto.com ги блокираше исплатите во некои криптовалути кои користат блокчејн Solana, поради изложеност на FTX.
Банкрот, но каков?
На FTX му беа потребни повеќе од 9 милијарди долари за да се спаси од банкрот, што Банкмен-Фрид не можеше да го собере.
На 11 ноември, FTX објавува банкрот според поглавјето 11, што значи дека компанијата не оди во ликвидација, туку се обидува да се спаси и може да продолжи да работи.
FTX, FTX USA (иако ден претходно се тврдеше дека компанијата е изолирана од проблемите на поширокиот FTX), Alameda Research и уште 130 други поврзани компании се во стечај, кој ќе го води Џон Џеј Реј III.
Интересно е што истата личност го предводеше банкротот на компанијата Енрон, која стана синоним за корупција, бизнис измама и генерално неморален бизнис.
Наскоро беше откриено дека недостасуваат средства од 1 до 2 милијарди долари од клиентите на берзата за криптовалути FTX.
https://vecer.mk/ekonomija/bitkoin-zemjotres-gazdata-na-ftx-iznel-10-milijardi-dolari-pred-stechajot/
И да не е така, не е сигурно што ќе биде со тие средства.
Депозитите во традиционалните банки се законски осигурани, а државата гарантира исплата на граѓаните во случај на банкрот.
Во САД, на пример, горната граница што ја дава државата е 250 илјади долари.
За финансиските институции на крипто-пазарот тој закон не важи и нема правна основа како да се третираат средствата на клиентите на крипто берзите воопшто.
На пример, прашање е дали се работи за штедење и инвестиции.
Клиентите веројатно ќе треба да бидат принудени да наплатат преку суд, ако воопшто има нешто да се наплати, а законски ова е сè уште непозната област.
Регулативите се неопходни за да не се повторат вакви работи
Се чини дека целата ситуација FTX длабоко го потресе Чангпенг Жао, ко-основач и извршен директор на берзата за криптовалути Binance.
Иако тој секогаш ги избегнуваше состојбите на регулатива и во тој поглед беше антитеза на Сем Бенкмен-Фрид, тој на состанокот на Г-20 во Бали изјави:
„Ни требаат некои регулативи, треба да го направиме тоа правилно, треба да го направиме тоа на стабилен начин.“
Binance, најголемата берза за криптовалути во светот, формираше фонд за помош на проекти во крипто индустријата кои имаат проблеми со ликвидноста.
Се шири паника, а следните проблеми би можеле да настанат околу берзата за криптовалути Crypto.com поради гласините дека 40 отсто од средствата се со слаба ликвидност и дека од неа се префрлени милијарда долари на крипто берзата FTX.
https://vecer.mk/ekonomija/panika-pogolema-od-ukrainskata-vojna-bitkoinot-pagja-pochnaa-stechaite/
Самиот Банкмен-Фрид дал отказ од сите должности во компаниите преку кои се збогатил и за неколку дена изгубил 94 отсто од своето богатство, паѓајќи од 16 милијарди долари на помалку од милијарда.
Бахамите, земјата во која е седиштето на FTX, покренаа кривична истрага за целиот случај, а во тоа секако ќе помогнат истражните органи од САД.
Во тешка година за крипто заедницата, крајот е најлош можен.
Низ пазарот, инвеститорите почнаа да повлекуваат средства од сметките во крипто берзите и крипто-фондовите во приватни „паричници“.
Колапсот на FTX нема да доведе до колапс на крипто-финансирањето, но ќе доведе до поголема регулација.
Дури и оние кои досега беа скептични, како извршниот директор на Binance, Чангпенг Жао, сфаќаат дека одредена регулатива е неопходна за долгорочен опстанок.
https://vecer.mk/ekonomija/bankrotirashe-platformi-za-kriptovaluti/
Извор: Индекс
Фото: Профи
