Дијалогот на највисоко политичко ниво во Охрид заврши доцна синоќа, а можеше да се сумира во два збора - постигнат договор. Главните учесници, Александар Вучиќ, Албин Курти, Жозеп Борељли Мирослав Лајчак јавно проговорија за деталите, кои може да се сведат на осум клучни работи.
Ова е, накратко, епилогот од преговорите.
1. Разговорите траеја дури 12 часа
Дијалогот со европските посредници почна вчера нешто по 10 часот во вилата „Билјана“ во Охрид. Најпрво присутните се сретнаа со македонскиот премиер Димитар Ковачевски , а разговараа и со специјалниот пратеник на САД за Западен Балкан, Габриел Ескобар.
Дијалогот почна со одвоени средби меѓу Вучиќ и Курти со европските посредници, а потоа почна трилатералната, која траеше речиси пет часа, со пократки паузи.
2. Ништо не е потпишано
По разговорот, сите учесници ги изнесоа своите ставови по ова прашање, но суштината е дека вчера во Охрид не беше потпишан ниту еден документ.
- Ништо не потпишав и денеска, јасно кажав кои се црвените линии, но напредок е постигнат во конструктивна атмосфера - рече Вучиќ по разговорот. Курти, пак, рече дека дошол во Охрид да потпише основниот договор со анекс за имплементација .
- Постигнавме јавен договор за анексот што ќе го води спроведувањето на основниот договор. Другата страна, како и на последната средба во Брисел на 27 февруари, бега од потпишување. Сега со анекс. Останува на ЕУ да најде механизам статусот на овој договор да го направи правно обврзувачки – рече Курти.
3. Обраќање на Вучиќ
Претседателот на Србија денеска се обраќа на граѓаните со цел да презентира детали за планот за анекс за имплементација што беше договорен во саботата вечер во Охрид.
4. Напредокот кон ЕУ ќе се мери поединечно
Во Охрид вчера беше договорено и во иднина она што ќе се исполни од планот за имплементација да биде репер за европскиот пат.
- Сега ќе не следат особено: кој го исполнува тоа на што се обврза - рече Вучиќ.
Борел рече дека „двете страни ќе бидат обврзани со овој договор, кој ќе биде дел од нивното европско патување“.
– Ние во ЕУ ќе бараме партиите да ги исполнат своите обврски, бидејќи тие сега се или ќе бидат дел од нивниот европски пат – рече Борел.
5. ЗСО мора да се формира
Претседателот на Србија извести дека Заедницата на српските општини (ССО) е приоритетна обврска. Тој рече и дека верува оти приштинската страна веднаш ќе го испочитува процесот на формирање.
Станува збор за членот 7 од договорот, кој, според Борељ, веднаш ќе почне да се применува, како и дека „Косово прифати веднаш да започне процес на воспоставување гаранции и соодветно ниво на самоуправа за Србите на Косово. “.
Курти, пак, наведува дека овој напис „зборува за самоуправувањето на српската заедница“.- Во овој аспект има став кој зборува за соодветно ниво на самоуправување и секако ќе се водиме од највисоките стандарди за Србите во Косово да немаат никакви прекршувања и дискриминација, не заборавајќи дека предлогот на Ахтисари им создаде огромен простор и можност да ги уживаат своите права и да ги задоволат своите потреби - рече Курти.
6. Донаторска конференција за 5 месеци
Во текот на разговорот стана збор и за донаторска конференција. Поточно, во европскиот предлог за нормализација на односите, во членот 9 пишува дека „двете страни ја земаат предвид посветеноста на ЕУ и другите донатори за воспоставување посебен пакет инвестиции и финансиска поддршка за заеднички проекти на Страните во економскиот развој, поврзаноста, зелената транзиција и другите клучни области“.
Со цел да се имплементира овој член, ЕУ во рок од 150 дена ќе организира донаторска конференција за воспоставување пакет за инвестиции и финансиска помош за Косово и Србија. Помошта нема да биде доделена пред ЕУ да утврди дека сите одредби од Договорот се целосно имплементирани.
7. Декларација за исчезнатите
Европскиот предлог предвидуваше „страните да се согласат да ја продлабочат идната соработка на полето на економијата, науката и технологијата, транспортот, односите со органите за спроведување на законот, поштата и телекомуникациите, здравството, културата, религијата, спортот, заштитата на животната средина, исчезнатите лица, раселените и други слични области со склучување одредени договори". Во врска со овој член треба да се потпише и декларација за исчезнатите за време на војната на Косово, што е тема околу која се водат преговори многу долго, но кои не се успешна досега.
Вучиќ и Курти потврдија дека и Белград и Приштина ќе се занимаваат со прашањето на исчезнатите лица.
8. Од понеделник Вучиќ разговара со парламентарните партии
Претседателот на Србија најави дека од почетокот на следната недела со претставниците на парламентарните партии ќе разговара за се што било преговарано во Охрид.
- Ќе бидам подготвен да разговарам со претставниците на партиите, да видиме дали да одиме со документ во парламентот - рече тој.
