logo
logo
logo

Како Хрватска СТАНА ЗАПАД за балканските соседи

Vecer | 27.01.2023

Како Хрватска СТАНА ЗАПАД за балканските соседи

Минатата година, Хрватска прими повеќе од 100.000 работници од странство, најмногу од Босна и Херцеговина, Србија и Македонија.

Додека просечната исплатена нето-плата по вработен во Хрватска во ноември минатата година изнесувала 1.038 евра, според податоците на Државниот завод за статистика, во исто време таа била значително помала во соседните земји.

Според пресметките на агенцијата PickJobs, Хрватска во 2022 година ја надминала бројката од 100.000 работни дозволи за странски работници.

Повеќето од нив се работници од соседните Босна и Херцеговина, Србија, Македонија и Косово. Работниците во туризмот и угостителството, работниците во градежништвото предничат.

Од стекнувањето независност во 1991 година, поранешната југословенска република мина низ тежок период на војна, како и транзиција од социјализам во парламентарна демократија обележана со корупција, непотизам, лоша приватизација...

Сепак, и покрај сите тешкотии, таа успеа да ги постигне сите свои надворешнополитички цели: таа е членка на НАТО од 2009 година - најголемата воена алијанса во светот, членка на Европската унија од 2013 година и членка на Шенген од 2009 година. 1 јануари 2023 и еврозоната.

Како Хрватска успеа да ги постигне своите надворешнополитички цели?

„Покрај многуте тешкотии, Хрватска имаше и неколку предности“, изјави за Ал Џезира Весна Пусиќ, поранешна хрватска министерка за надворешни и европски работи.

Според нејзиното мислење, тајмингот бил клучен.

„Го започнавме нашиот проект ЕУ-НАТО во 2001 година со ратификацијата на Спогодбата за стабилизација и асоцијација, во време кога сè уште имаше ентузијазам за проширување и во ЕУ и во земјите од Источна Европа; во 2004 година изградивме политички консензус во рамките на политичката елита - сите релевантни политички партии - за пристапувањето во ЕУ, што успеавме да го спасиме со заеднички напори до пристапувањето на 1 јули 2013 година; НАТО секогаш беше третиран од јавноста и меѓу политичарите како составен дел на Интеграција во ЕУ. Во тој период, пет до шест релевантни парламентарни политички партии со истакнати политичари кои и покрај бројните разлики и несогласувања беа за Хрватска во ЕУ и активно работеа и соработуваа; силно граѓанско општество и особено исклучителни поединци, и интелектуалците го поддржаа проектот на ЕУ, што секако придонесе за неговиот успех“, рече Пусиќ.

Што не успеа да направи Хрватска?

Некои истакнати интелектуалци, како историчарот Иво Голдштајн, велат дека Хрватска можела да направи повеќе.

Во претходното интервју за Ал Џезира, рече дека земјата доживеала пад во однос на индексот на либералната демократија за време на мандатот на актуелниот премиер Андреј Пленковиќ.

„Во некои аспекти се приближуваме до нелиберална демократија“, рече Голдштајн.

„Иако ова не се такви падови како што ги измериа агенциите во случајот со Унгарија и Полска, падот во Хрватска е несомнено значаен“.

Историчарот Голдштајн го гледа повоениот период на независна Хрватска како време на големи промени, но и време на соочување со проблеми од нов карактер: иако земјата е членка на Европската унија 10 години, Голдштајн не го гледа тоа Хрватска сè уште ги прифати вистинските европски вредности, вклучително и либерално-демократските стандарди.

И опозицискиот политичар Бојан Главашевиќ се жали дека Хрватска не постигнала повеќе.

Иако Хрватска направи значителен напредок, Главашевиќ вели дека „има многу чекори наназад, особено во областа на човековите права и слободата на медиумите, што е основа на секоја демократија“.

„Хрватска моментално потфрли на полето на слободата на медиумите“, изјави Главашевиќ за Ал Џезира.

Во секој случај, сега се чини дека е одлична можност за остатокот од Западен Балкан да почне да се израмнува со Европската унија. Главашевиќ вели дека Брисел ја поддржува економската и безбедносната стабилност во дворот на Европската унија, а тоа е особено видливо за време на руската инвазија на Украина.

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2024 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MAKSMEDIA LTD Skopje Copyright © 2004-2024. Vecer.mk