logo
logo
logo

Денот на српското единство, слобода и државното знаме

Vecer | 15.09.2021

Денот на српското единство, слобода и државното знаме

Србија и Република Српска слават заеднички празник - Денот на српското единство, слобода и државното знаме.

Низ цела Србија, Република Српска, српските заедници во Косово и Метохија, и секаде каде што живеат Срби, улиците се украсени со знамиња.

Во Белград, истакнатите згради ќе бидат осветлени со боите на знамето - мостот Ада, Бранков мост, палатата Албанија.

Датумот 15 септември беше избран затоа што тој ден, пред 103 години, Солунскиот фронт беше пробиен во Првата светска војна.

Денот кога беше пробиен Солунскиот фронт, многумина се уште го оценуваат како одлучувачки за распадот на Централните сили во Првата светска војна.

[caption id="attachment_950340" align="alignnone" width="596"] Српските војуници на Солунски фронт, 1918 година[/caption]

Српската војска беше префрлена на Солунскиот фронт во пролетта 1916 година, откако се опорави на Крф по албанската голгота.

На едната страна од фронтот беа француски, британски и српски војници на кои подоцна им се придружија голем број Грци и Италијанци, додека на другата линија, добро вкопани во рововите, беа австро-унгарските, германските и бугарските дивизии.

Францускиот генерал Франш д'Епер беше назначен за командант на Солунскиот фронт, а во јуни 1918 година беше донесена одлука конечно да започне со пробивање на фронтот.

Беше одлучено офанзивата да започне во секторот Добро Поле - Ветерник - Козјак, каде што се наоѓаше српската војска, која се состоеше од вкупно шест дивизии со 140.000 војници. Српската војска била поделена на две војски - со првата командувал Петар Бојовиќ, а втората на чело со Степа Степановиќ, додека командант на штабот бил војводата Живојин Мишиќ.

Борбите започнаа на 14 септември 1918 година, со целодневен артилериски оган врз сите топовски топови на бугарските, германските и австро-унгарски позиции, а зората на 15 септември, во 5:30 часот, по силни артилериски подготовки,  започна нападот од Прв ешалон на Втората армија под војводата Степо Степановиќ.. Веќе првиот ден беа пробиени 11 километри од фронтот, вториот ден ширината беше проширена на 40 километри и со тоа започна колапсот на централните сили на солунскиот фронт, чија линија се распаѓаше.

[caption id="attachment_950345" align="alignnone" width="573"] Пробив на Солунскиот фронт, 1918 година[/caption]

Во извештајот до француската влада за пробивот на Солунскиот фронт кон крајот на септември 1918 година, францускиот маршал Франш дЕпер пишува дека „операциите мора да се забават затоа што нема комуникација за снабдување храна за напредување на француските трупи“, и дека „ само на српските војници не им треба комуникација, тие одат како бура - напред “!

На 5 октомври, Првата српска војска го зазеде Владичин Хан и ја проби клисурата Грделица, ја зазеде Грделица, а на 7 октомври навлезе во долината на Лесковац, каде што дивизијата на коњаници изби од долината Ветерница и го зазеде Лесковац истиот ден, а на 9 октомври избива пред Ниш.

Српската Врховна команда, по предлог на армискиот командант и без оглед на техничката супериорност на непријателот, одобри Првата српска армија да ја нападне германската војска кај Ниш.

Во битките од 10 до 12 октомври, српската армија победи делови од таа германска војска и влезе во Ниш на 12 октомври.

Белград беше ослободен на 1 ноември 1918 година.

Отоманската империја капитулираше на 30 октомври 1918 година, Австро-Унгарија капитулираше на 31 октомври 1918 година и Германија на 11 декември 1918 година.

[caption id="attachment_950343" align="alignnone" width="648"] Српските и француските војници по пробивот на Солунски фронт, 1918 година[/caption]

Франш д’Епер подоцна напиша за српските војници:

„Тие се скоро сите селани, тие се Срби, вредни, трезвени, скромни, тие се слободни, нескршливи, горди на себе и господари на своите ниви. Но, војната дојде. И вака, за слободата на земјата, овие селани без напор се претворија во војници, најхрабрите, најупорните, најдобрите од сите. Ова се големите трупи што ме прават горд што ги водам, рамо до рамо со војниците на Франција во победничката слобода на нивната татковина“.

На првиот ден од ноември, српското знаме повторно се вееше во Белград.

За време на целиот престој на солунскиот фронт, загинаа околу 9.000 српски војници, додека нешто помалку од 700 беа убиени за време на пробивот.

За време на Првата светска војна, германскиот император Вилхелм Втори побарал од својот генерал Август фон Макензен да заземе и да донесе барем едно српско знаме.

Сепак, одговорот бил негативен бидејќи ниту едно знаме на полкот не паднало во рацете на непријателот.

Од 51., зачувани се дури 47. Три исчезнале во битките кога заставниците самите ги уништиле за да не паднат во непријателска сопственост.

Четвртото, знамето на познатиот железен полк, односно Вториот пешадиски полк, на повик на принцот Михаило до Моравската дивизија, беше погребната обвивка на погребот на кралот Петар I Караѓорѓевиќ и беше погребан со него.

Овие знамиња успеаја да ја преживеат и Втората светска војна, со тоа што беа заѕидани во Националниот музеј.

На знамето е напишано кириличниот слоган За кралот и татковината, со верба во Бога.

[caption id="attachment_950347" align="alignnone" width="660"] Знамето на Република Србија[/caption]

Знамето на Република Србија се користи како:

- државно знаме

- државно знаме, со димензии 3: 2 (должина до висина)

- стандард: државно знаме со квадратна форма што го користат претседателот на Републиката и претседателот на Националното собрание.

© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата

logo

Vecer.mk е прв македонски информативен портал, основан во 2004 година.

2004-2024 © Вечер, сите права задржани

Сите содржини и објави на vecer.mk се авторско право на редакцијата. Делумно или целосно преземање не е дозволено.

Develop & Design MEDIANET LTD Skopje Copyright © 2004-2024. Vecer.mk